Türkiye’nin fay çizgisi haritası: Fay sınırı nerelerden geçiyor? Fay çizgisi, Marmara zelzelesinin 22. yılını yaşarken biroldukca vatandaşın merak konusu oldu. Sık sık Türkiye’nin biroldukca bölgesi ve kentinde sarsıntılar meydana geliyor, zelzelelerin biroldukça fay çizgisi üzerinde yaşanıyor. İşte fay çizgisi sorgulama ekranı…
FAY ÇİZGİSİ SORGULAMA EKRANI
FAY NEDİR
Yerkabuğundaki çeşitli ölçekteki kayma yüzeyleri, (üzerinde zelzele olan ve hareket eden iki levha yada levhacık içindeki orta yüzey) FAY olarak isimlendirilir.
Canlı Fay: Son Tarihî devirde zelzele oluşturmuş olan tüm faylar canlı fay olarak isimlendirilir. Bu fayların dirilikleri yalnızca yazılı tarihi kataloglardan değil beraberinde tarihi yapıları etkileyen faylanma işaretlerinden de anlaşılabilir. Genç kuvaterner çökellerini (2 milyon yıldan daha yaşlı olmayan) kesen faylar, ötelenmiş genç akarsu yatakları, ötelenmiş akarsu – denizel formlar, basınç sırtı yada çöküntü gölcükleri, uzamış sırtlar üzere genç morfolojik formlar oluşturmuş faylar, canlı faylardır.
FAY ÇEŞİTLERİ
Dogrultu Atımlı Fay
Bu çeşit fay düzlemleri, yeryüzünde 90 dereceye yakın dik bir pozisyonda olan ve yerin içine yanlışsız hafifçeçe eğimlenen sadece yatay atımın oluşturduğu yanal atımlı faylardır. Bu faylar, atımlarina öre sağ ya da sol istikametli olabilirler. Kuzey Anadolu Fayı, sağ; Doğu Anadolu Fayi ise sol istikametli doğrultu atımlı faylardir.
Olağan Atımlı Fay
Bu çeşit faylarda fay düzleminin bir tarafindaki blok yükselirken başka tarafındaki düşerek uzaklaşır. Burada hareket bir daha izafî olarak gelişmektedir. Bir öbür değişle, bir blok yükselirken oburu yerinde durabilir yada bir taraf yerinde dururken başka taraf düşebilir. Örneğin; 1970 Gediz ve 1995 Dinar zelzelesi ile ilgili faylar bu cinsten olağan atımlı faylardır.
Zıt Atımlı Fay
Bu cins faylar da düşey atımlı faylar olup, sadece fay düzlemi boyunca hareket eğim istikametine bakılırsa aykırı tarafta olmakta ve bloklar birbirine bakılırsa yaklaşmaktadır. Örneğin; 1975 Lice sarsıntısı ile ilgili faylar karşıt atımlı faylardır.
Verev (Oblik) Atımlı Fay
Fay düzlemi boyunca ortaya çıkan hareketin hem düşey birebir vakitte yatay tarafta olduğu faylardır.
FAY ÇİZGİSİ SORGULAMA EKRANI
FAY NEDİR
Yerkabuğundaki çeşitli ölçekteki kayma yüzeyleri, (üzerinde zelzele olan ve hareket eden iki levha yada levhacık içindeki orta yüzey) FAY olarak isimlendirilir.
Canlı Fay: Son Tarihî devirde zelzele oluşturmuş olan tüm faylar canlı fay olarak isimlendirilir. Bu fayların dirilikleri yalnızca yazılı tarihi kataloglardan değil beraberinde tarihi yapıları etkileyen faylanma işaretlerinden de anlaşılabilir. Genç kuvaterner çökellerini (2 milyon yıldan daha yaşlı olmayan) kesen faylar, ötelenmiş genç akarsu yatakları, ötelenmiş akarsu – denizel formlar, basınç sırtı yada çöküntü gölcükleri, uzamış sırtlar üzere genç morfolojik formlar oluşturmuş faylar, canlı faylardır.
FAY ÇEŞİTLERİ
Dogrultu Atımlı Fay
Bu çeşit fay düzlemleri, yeryüzünde 90 dereceye yakın dik bir pozisyonda olan ve yerin içine yanlışsız hafifçeçe eğimlenen sadece yatay atımın oluşturduğu yanal atımlı faylardır. Bu faylar, atımlarina öre sağ ya da sol istikametli olabilirler. Kuzey Anadolu Fayı, sağ; Doğu Anadolu Fayi ise sol istikametli doğrultu atımlı faylardir.
Olağan Atımlı Fay
Bu çeşit faylarda fay düzleminin bir tarafindaki blok yükselirken başka tarafındaki düşerek uzaklaşır. Burada hareket bir daha izafî olarak gelişmektedir. Bir öbür değişle, bir blok yükselirken oburu yerinde durabilir yada bir taraf yerinde dururken başka taraf düşebilir. Örneğin; 1970 Gediz ve 1995 Dinar zelzelesi ile ilgili faylar bu cinsten olağan atımlı faylardır.
Zıt Atımlı Fay
Bu cins faylar da düşey atımlı faylar olup, sadece fay düzlemi boyunca hareket eğim istikametine bakılırsa aykırı tarafta olmakta ve bloklar birbirine bakılırsa yaklaşmaktadır. Örneğin; 1975 Lice sarsıntısı ile ilgili faylar karşıt atımlı faylardır.
Verev (Oblik) Atımlı Fay
Fay düzlemi boyunca ortaya çıkan hareketin hem düşey birebir vakitte yatay tarafta olduğu faylardır.