UEFA-TFF iştirakinde EURO 2024 skandalı EURO 2020 serüveni erken sona eren Türkiye’nin bir daha sonraki Avrupa Şampiyonası olan EURO 2024’e konut sahipliği yapma fırsatını da UEFA ve TFF’nin başrolünde olduğu bir skandalla kaçırdığı ortaya çıktı.
Skandalın temeli, EURO 2024 konut sahipliği için Türkiye ile Almanya içinde gerçekleşen yarışa dayanıyor. İki ülke içindeki yarışı, 27 Eylül 2018’de İsviçre’nin Nyon kentinde UEFA İdare Şurası üyelerinin verdiği oylar kararında Almanya kazanmıştı. Lakin o dönemki Alman Futbol Federasyonu Lideri Reinhard Grindel’in oylamadan evvel bir televizyon kanalına yaptığı açıklamalarla UEFA’nın adaylık süreciyle ilgili düzenlemelerini ihlal ettiği ve bu durum niçiniyle uygulanması gereken yaptırımın da UEFA tarafınca hasıraltı edildiği ortaya çıktı.
Grindel, 23 Eylül 2018’de ZDF televizyonunda yayınlanan açıklamalarında direkt Türkiye’yi maksat alarak rakibinin adaylık kampanyasına dair tenkitlerde bulunmuş ve Türkiye’yi gerçekçi vaatlerde bulunmamakla suçlamıştı. UEFA’nın EURO 2024’e konut sahipliği yapacak ülkenin belirleneceği sürece ait düzenlemelerinin 17’nci hususuna göre, aday ülkeler birbirilerinin kampanyaları hakkında karşılaştırma yapmamak ve birbirlerinin kampanyaları hakkında kelamlı ya da yazılı beyanda bulunmamakla yükümlü.
HUKUKÇULAR NE DİYOR?
Alman Futbol Federasyonu Lideri’nin kullandığı tabirleri yorumlayan Milletlerarası Spor Tahkim Mahkemesi (CAS) hakemi ve uzman hukukçu Emin Özkurt, Grindel’in açıklamasının UEFA düzenlemesinin 17’nci unsurunu açıkça ihlal ettiğini belirtti.
Özkurt, ülkelerin kelam konusu husustaki yükümlülüklerini ihlal ettikleri durumda adaylık müracaat sürecinden men edilmelerinin ve de gerekli görüldüğü hållerde UEFA Disiplin Talimatı uyarınca ek cezalar da alabileceklerinin öngörüldüğünü hatırlattı. Özkurt, “Bu cezaların kesin ve bağlayıcı olduğu düşünüldüğünde önemli bir yaptırım gücünden kelam edilebilir” diye ekledi.
Özkurt, “Ayrıca UEFA’nın süreci adil ve şeffaf olarak yürütme yükümlülüğü vardır. Gelinen noktada görülmektedir ki UEFA, kendi yayımladığı statüyü uygulama azmine sahip değildir” dedi.
Spor hukukçusu Ümit Orhan da Alman Futbol Federasyonu Lideri Grindel’in açıklamalarının, UEFA’nın ilgili düzenlemelerini ihlal ettiğini belirterek adaylıktan men yaptırımının yer aldığı 13’üncü hususa vurgu yaptı.
Marmara Üniversitesi Spor Bilimleri Öğretim Üyesi Orhan, “UEFA’nın mevzuyla ilgili düzenlemesi olan Bid Regulations’ın 17’nci hususunun ikinci fıkrasına bakıldığında adayların öteki adayların adaylığı konusunda kıyaslama ya da yorum yapmalarının yasaklandığı görülmektedir. Bid Regulations’taki kurallara uyulmaması durumunda ise disiplin uygulamalarının uygulanacağını düzenlemenin 13’üncü unsurundan anlıyoruz. Unsura nazaran ihlal durumunda UEFA İcra Şurası’nın, ihlalde bulunanın diskalifiyesine karar verebileceği üzere ek yaptırımlar da uygulayabileceği yazılıdır” dedi.
UEFA’NIN CEVABI
Grindel’in açıklamalarının 17’nci maddeyi ihlal edip etmediği ya da bu sözlere ait bir inceleme başlatılıp başlatılmadığına dair soruları yanıtlayan UEFA ise kelam konusu adaylık sürecinde Alman federasyon liderinin açıklamaları dâhil hiç bir mevzuda soruşturma açılmadığını belirtti.
Gazeteci Cengiz Özbek’in e-mail üzerinden yönelttiği sorulara, 27 Eylül 2018’deki oylamadan bir gün evvel verilen yazılı karşılıkta, “UEFA’nın gayesinin adaylık süreci boyunca her iki tarafın da adil, şeffaf ve dengeli bir tutum ortasında muamele görmesini sağlamak olduğu” açıklandı.
Adaylık sürecinin 2016 yılında başladığını söz eden UEFA, “adayların faaliyetlerini günü gününe mercek altına almadığını, aslına bakarsanız bunun da imkânsız olacağını” bildirdi.
TFF’NİN MUHTEMEL İHMALİ
Özbek’in oylama öncesi, Alman Futbol Federasyonu Lideri’nin açıklamaları hakkında TFF yetkililerine de sorular yönelttiği ortaya çıktı.
24 Eylül 2018’de beraberinde UEFA İdare Heyeti üyesi olan TFF 1. Lider Vekili Servet Yardımcı’ya, 25 Eylül 2018’de de Lider Vekili Ali Dürüst’e ulaşan Özbek, Grindel’in açıklamalarıyla ilgili olarak UEFA nezdinde bir teşebbüsleri olup olmadığını sordu.
Özbek’ten elindeki evrak ve kaynakları kendilerine iletmesini isteyen Dürüst’ün, mevzuyu TFF’de misyon yapan hukukçulara bildireceğini söylemiş oldu. Kelam konusu dokümanları WhatsApp üzerinden alan Dürüst’ün bu mevzuda bir teşebbüste bulunup bulunmadığı bilinmiyor.
TFF’YE DAVET: KAMUOYU AYDINLATILMALI
CAS hakemi ve uzman hukukçu Özkurt, TFF’nin UEFA’ya Grindel’in beyanatlarına dair soru önergesi yoluyla ya da disiplin prosedürünün başlatılmasına dair talepte bulunmuş olması gerektiğini lakin bu teşebbüsün gerçekleştirilmemesinin “ihmal ve eksiklik” olarak değerlendirilebileceğini söylemiş oldu.
Spor hukukçusu Orhan da TFF’yi geç de olsa bu konuda bir açıklama yapmaya ve Grindel’in açıklamalarının niye üzerine gidilmediği konusunu aydınlatmaya davet etti:
“Grindel’in açıklamaları türel metinle bir arada tartıldığında ister istemez bunun niçin gündeme getirilmediği sorusunun yanıt bulması gerekiyor. UEFA’nın bu durumda resen harekete geçmesini beklemek açıkçası pek gerçekçi bir yaklaşım değil. TFF bu mevzuda bir teşebbüste bulunmuş olsaydı, tahminen de turnuva el değiştirecekti. Bu sıkıntı ihtimal gerçekleşmese bile, Türkiye’nin bir tertibe aday olduğunda nasıl önemli hareket ettiği konusunda kuvvetli bir intiba yaratılabilirdi. Bunun başka sportif adaylıklarımızda elimizi güçlendireceği muhakkaktır. Lobicilik konusunda ülke olarak eksikliklerimiz olduğu malum fakat bu türlü fırsatların değerlendirilmemesi de düşündürücüdür. TFF’nin bu hususta bir açıklama yapması tahminen bilmediğimiz konularda bizi aydınlatabilir.”
Skandalın temeli, EURO 2024 konut sahipliği için Türkiye ile Almanya içinde gerçekleşen yarışa dayanıyor. İki ülke içindeki yarışı, 27 Eylül 2018’de İsviçre’nin Nyon kentinde UEFA İdare Şurası üyelerinin verdiği oylar kararında Almanya kazanmıştı. Lakin o dönemki Alman Futbol Federasyonu Lideri Reinhard Grindel’in oylamadan evvel bir televizyon kanalına yaptığı açıklamalarla UEFA’nın adaylık süreciyle ilgili düzenlemelerini ihlal ettiği ve bu durum niçiniyle uygulanması gereken yaptırımın da UEFA tarafınca hasıraltı edildiği ortaya çıktı.
Grindel, 23 Eylül 2018’de ZDF televizyonunda yayınlanan açıklamalarında direkt Türkiye’yi maksat alarak rakibinin adaylık kampanyasına dair tenkitlerde bulunmuş ve Türkiye’yi gerçekçi vaatlerde bulunmamakla suçlamıştı. UEFA’nın EURO 2024’e konut sahipliği yapacak ülkenin belirleneceği sürece ait düzenlemelerinin 17’nci hususuna göre, aday ülkeler birbirilerinin kampanyaları hakkında karşılaştırma yapmamak ve birbirlerinin kampanyaları hakkında kelamlı ya da yazılı beyanda bulunmamakla yükümlü.
HUKUKÇULAR NE DİYOR?
Alman Futbol Federasyonu Lideri’nin kullandığı tabirleri yorumlayan Milletlerarası Spor Tahkim Mahkemesi (CAS) hakemi ve uzman hukukçu Emin Özkurt, Grindel’in açıklamasının UEFA düzenlemesinin 17’nci unsurunu açıkça ihlal ettiğini belirtti.
Özkurt, ülkelerin kelam konusu husustaki yükümlülüklerini ihlal ettikleri durumda adaylık müracaat sürecinden men edilmelerinin ve de gerekli görüldüğü hållerde UEFA Disiplin Talimatı uyarınca ek cezalar da alabileceklerinin öngörüldüğünü hatırlattı. Özkurt, “Bu cezaların kesin ve bağlayıcı olduğu düşünüldüğünde önemli bir yaptırım gücünden kelam edilebilir” diye ekledi.
Özkurt, “Ayrıca UEFA’nın süreci adil ve şeffaf olarak yürütme yükümlülüğü vardır. Gelinen noktada görülmektedir ki UEFA, kendi yayımladığı statüyü uygulama azmine sahip değildir” dedi.
Spor hukukçusu Ümit Orhan da Alman Futbol Federasyonu Lideri Grindel’in açıklamalarının, UEFA’nın ilgili düzenlemelerini ihlal ettiğini belirterek adaylıktan men yaptırımının yer aldığı 13’üncü hususa vurgu yaptı.
Marmara Üniversitesi Spor Bilimleri Öğretim Üyesi Orhan, “UEFA’nın mevzuyla ilgili düzenlemesi olan Bid Regulations’ın 17’nci hususunun ikinci fıkrasına bakıldığında adayların öteki adayların adaylığı konusunda kıyaslama ya da yorum yapmalarının yasaklandığı görülmektedir. Bid Regulations’taki kurallara uyulmaması durumunda ise disiplin uygulamalarının uygulanacağını düzenlemenin 13’üncü unsurundan anlıyoruz. Unsura nazaran ihlal durumunda UEFA İcra Şurası’nın, ihlalde bulunanın diskalifiyesine karar verebileceği üzere ek yaptırımlar da uygulayabileceği yazılıdır” dedi.
UEFA’NIN CEVABI
Grindel’in açıklamalarının 17’nci maddeyi ihlal edip etmediği ya da bu sözlere ait bir inceleme başlatılıp başlatılmadığına dair soruları yanıtlayan UEFA ise kelam konusu adaylık sürecinde Alman federasyon liderinin açıklamaları dâhil hiç bir mevzuda soruşturma açılmadığını belirtti.
Gazeteci Cengiz Özbek’in e-mail üzerinden yönelttiği sorulara, 27 Eylül 2018’deki oylamadan bir gün evvel verilen yazılı karşılıkta, “UEFA’nın gayesinin adaylık süreci boyunca her iki tarafın da adil, şeffaf ve dengeli bir tutum ortasında muamele görmesini sağlamak olduğu” açıklandı.
Adaylık sürecinin 2016 yılında başladığını söz eden UEFA, “adayların faaliyetlerini günü gününe mercek altına almadığını, aslına bakarsanız bunun da imkânsız olacağını” bildirdi.
TFF’NİN MUHTEMEL İHMALİ
Özbek’in oylama öncesi, Alman Futbol Federasyonu Lideri’nin açıklamaları hakkında TFF yetkililerine de sorular yönelttiği ortaya çıktı.
24 Eylül 2018’de beraberinde UEFA İdare Heyeti üyesi olan TFF 1. Lider Vekili Servet Yardımcı’ya, 25 Eylül 2018’de de Lider Vekili Ali Dürüst’e ulaşan Özbek, Grindel’in açıklamalarıyla ilgili olarak UEFA nezdinde bir teşebbüsleri olup olmadığını sordu.
Özbek’ten elindeki evrak ve kaynakları kendilerine iletmesini isteyen Dürüst’ün, mevzuyu TFF’de misyon yapan hukukçulara bildireceğini söylemiş oldu. Kelam konusu dokümanları WhatsApp üzerinden alan Dürüst’ün bu mevzuda bir teşebbüste bulunup bulunmadığı bilinmiyor.
TFF’YE DAVET: KAMUOYU AYDINLATILMALI
CAS hakemi ve uzman hukukçu Özkurt, TFF’nin UEFA’ya Grindel’in beyanatlarına dair soru önergesi yoluyla ya da disiplin prosedürünün başlatılmasına dair talepte bulunmuş olması gerektiğini lakin bu teşebbüsün gerçekleştirilmemesinin “ihmal ve eksiklik” olarak değerlendirilebileceğini söylemiş oldu.
Spor hukukçusu Orhan da TFF’yi geç de olsa bu konuda bir açıklama yapmaya ve Grindel’in açıklamalarının niye üzerine gidilmediği konusunu aydınlatmaya davet etti:
“Grindel’in açıklamaları türel metinle bir arada tartıldığında ister istemez bunun niçin gündeme getirilmediği sorusunun yanıt bulması gerekiyor. UEFA’nın bu durumda resen harekete geçmesini beklemek açıkçası pek gerçekçi bir yaklaşım değil. TFF bu mevzuda bir teşebbüste bulunmuş olsaydı, tahminen de turnuva el değiştirecekti. Bu sıkıntı ihtimal gerçekleşmese bile, Türkiye’nin bir tertibe aday olduğunda nasıl önemli hareket ettiği konusunda kuvvetli bir intiba yaratılabilirdi. Bunun başka sportif adaylıklarımızda elimizi güçlendireceği muhakkaktır. Lobicilik konusunda ülke olarak eksikliklerimiz olduğu malum fakat bu türlü fırsatların değerlendirilmemesi de düşündürücüdür. TFF’nin bu hususta bir açıklama yapması tahminen bilmediğimiz konularda bizi aydınlatabilir.”