- Katılım
- 15 Nis 2021
- Mesajlar
- 2,706
- Puanları
- 0
Ünlü tıp mecmuası The Lancet’ten korkutan salgın raporu: Her an her yerde patlak verebilir İklim krizinin sıhhat üstündeki tesirleri giderek artarken, sıhhat alanındaki eşitsizlikleri gidermek için iklim değişikliğiyle uğraş planlarının yeni tip koronavirüs (Covid-19) daha sonrası kalkınma programlarına entegre edilmesine gereksinim duyuluyor.
GLOBAL ACİL AKSİYON DAVETİ
Bu yıl altıncısı yayımlanan ve 38 akademik kurum ile Birleşmiş Milletler kuruluşlarında bakılırsav yapan araştırmacıların fikir birliğini temsil eden Lancet Sıhhat ve İklim Değişikliği Geri Sayım Raporu’na (Lancet Countdown) nazaran, iklim değişikliğinin tesirlerini azaltmak, adil ve sürdürülebilir bir gelecek inşa etmek için global çapta acil harekete geçilmesi gerekiyor.
Global sıcaklık artışının uzun vadede gezegende yaratacağı tesirlerin bedelinin insan sıhhatiyle ödeneceği ve iklim değişikliğine niye olan emisyonların nispeten daha az salındığı düşük gelirli ülkelerin toplumlarının en sert tesirleri yaşayacağı öngörülüyor.
NTV’nin aktardığı rapora göre, Covid-19 aşılarına erişimin adil biçimde sağlanamadığı bu vakitte, iklim değişikliğine karşı yürütülen global uğraşta de misal eşitsizlikler görülüyor.
GELİŞMEMİŞ ÜLKELER HER MANADA GERİDE KALIYOR
Bu kapsamda, insani gelişme endeksi sıralamasında en alt sıralarda yer alan ve emisyonlarda en az sorumluluğu olan ülkeler, iklim değişikliğine ahenk planlarının sıhhat üstündeki tesirlerinden yararlanmada da en geride kalıyor.
Bu niçinle, Covid-19 daha sonrası toparlanma planlarının Paris Mutabakatı ile uyumlu olması, global sıcaklık artışını 1,5 dereceyle sonlandırmak için gereken sıfır karbon yatırımlarının yapılması, toplumsal ve sıhhat alanındaki eşitsizliklerin azaltılması için siyasi önderlere ve siyaset yapıcılara davette bulunuluyor.
Biroldukca ülke iklim değişikliğinin sıhhat üstündeki tesirlerine karşı hazırlıksız ve ülkeler yetersiz finansman niçiniyle sıhhat ve iklim değişikliği konusunda planlarını uygulayamıyor. Dünyada, iklim değişikliğine ahenk paketlerinde sıhhat alanına ayrılan fonlar toplam iklim değişikliği ahenk fonunun yüzde 0,3’üne karşılık geliyor.
Raporda takip edilen 44 göstergeye bakılırsa, iklim değişikliğinin sıhhat üstündeki tesirleri “hiç durmadan” artıyor.
Dang humması, chikungunya ve zika salgınlarının patlak verme mümkünlüğü, Avrupa ülkeleri de dahil olmak üzere, insani gelişme endeksi yüksek ülkelerde en süratli biçimde yükseliyor.
İnsani gelişme endeksi düşük olan ülkelerin yüksekte kalan ve başka alanlara kıyasla daha serin bölgelerinde sıtmaya elverişli ortamlar çoğalıyor. Kuzey Avrupa ve ABD’nin kıyı bölgeleri, gastroenterit, ağır yara enfeksiyonları ve sepsis üreten bakterilerin gelişmesine daha elverişli hale geliyor.
570 MİLYON İNSAN SEL RİSKİ ALTINDA
Mevcut deniz düzeylerinden beş metreye kadar yükseklikte yaşayan 569,6 milyon insanın sel, şiddetli fırtına, toprak ve su tuzlanmasıyla müsabaka ve birçoklarının bu bölgeleri kalıcı olarak terk etme riski artıyor.
KURAKLIKTA ARTIŞ YAŞANIYOR
Geçen yıl dünya genelindeki kara alanlarının yüzde 19’u yıl boyunca çok kuraklıktan etkilenirken, iklim değişikliği kuraklık olaylarının sıklığında, yoğunluğunda ve sürecinde artışa yol açıyor.
Su güvenliği, sanitasyon hizmetleri ve besin verimliliğini tehdit eden iklim değişikliği niçiniyle orman yangınları ve kirleticilere maruz kalma riski büyüyor.
Çok kuraklık ve besin güvensizliğinden en çok etkilenen bölgeler içinde Afrika Boynuzu yer alırken, incelenen 136 kıyı ülkesinden 95’inde deniz yüzeyi sıcaklığının yükselmesi bu ülkelerin deniz kaynaklı besin güvenliğine yönelik tehdit oluşturuyor. Bu gelişmeler dünyada günlük besin muhtaçlığını denizlerden elde eden 3,3 milyar insanı da süratle tehdit ediyor.
SICAK HAVA DALGALARINDAN EN ÇOK ETKİLENEN ÜLKELER
İklim değişikliği niçiniyle 65 yaş üstündeki yetişkinler daha fazla sıcak hava dalgasına maruz kalırken, sıcak hava dalgalarından en epeyce Çin, Hindistan, Amerika, Japonya ve Endonezya’daki yaşlılar etkileniyor.
Lancet Countdown İcra Yöneticisi Anthony Costello, rapora ait değerlendirmesinde, iklim değişikliğinin şimdiden insan sıhhatine ziyan verdiğini belirterek, “Her ülke bir taraftan Covid-19 kriziyle, bir taraftan da iklim krizinin çeşitli taraflarıyla uğraş ediyor. Bu yılki rapor, 134 ülkede orman yangınlarında bir artış yaşandığını gösteriyor. Milyonlarca çiftçi ve inşaat personeli, çalışamayacak kadar sıcak geçen günler niçiniyle gelir kaybına uğruyor” dedi.
Ülkelerin salgından toparlanmaya yönelik planlarına iklim değişikliğiyle uğraşın entegre edilmesi gerektiğinin altını çizen Costello, “Önümüzde bir seçenek var. Covid-19’dan daha sonra toparlanma, bizi insan sıhhatini güzelleştirme ve eşitsizlikleri azaltma yoluna sokan yeşil bir toparlanma olabileceği üzere, mevcut durumun devam ettirildiği ve hepimizi riske atan bir müddetç de olabilir” değerlendirmesinde bulundu.
Raporun başyazarı Maria Romanello ise sıhhat ve iklim değişikliği konusundaki ilerlemeyi beş yıldır takip ettiklerini lakin gereksinim duyulan değişimi çabucak hemen goremediklerini aktardı.
Emisyonların düşürülmesi ve yenilenebilir güç alanında olumlu istikamette epey az ilerleme görüldüğünü aktaran Romanello, şunları kaydetti:
“Bu yıl ağır sıcak hava dalgaları, ölümcül seller ve orman yangınları biroldukca insanı mağdur etti. Bütün bunlar, iklim değişikliğine karşı gayret etmediğimiz her gün, durumun daha da kritik hale geldiğini gösteren dehşet verici ihtarlar. Covid-19 daha sonrası toparlanma sürecine trilyonlarca dolar harcanıyor fakat harcanan her beş doların sadece biri sera gazı emisyonlarını azaltmaya gidiyor.”
GLOBAL ACİL AKSİYON DAVETİ
Bu yıl altıncısı yayımlanan ve 38 akademik kurum ile Birleşmiş Milletler kuruluşlarında bakılırsav yapan araştırmacıların fikir birliğini temsil eden Lancet Sıhhat ve İklim Değişikliği Geri Sayım Raporu’na (Lancet Countdown) nazaran, iklim değişikliğinin tesirlerini azaltmak, adil ve sürdürülebilir bir gelecek inşa etmek için global çapta acil harekete geçilmesi gerekiyor.
Global sıcaklık artışının uzun vadede gezegende yaratacağı tesirlerin bedelinin insan sıhhatiyle ödeneceği ve iklim değişikliğine niye olan emisyonların nispeten daha az salındığı düşük gelirli ülkelerin toplumlarının en sert tesirleri yaşayacağı öngörülüyor.
NTV’nin aktardığı rapora göre, Covid-19 aşılarına erişimin adil biçimde sağlanamadığı bu vakitte, iklim değişikliğine karşı yürütülen global uğraşta de misal eşitsizlikler görülüyor.
GELİŞMEMİŞ ÜLKELER HER MANADA GERİDE KALIYOR
Bu kapsamda, insani gelişme endeksi sıralamasında en alt sıralarda yer alan ve emisyonlarda en az sorumluluğu olan ülkeler, iklim değişikliğine ahenk planlarının sıhhat üstündeki tesirlerinden yararlanmada da en geride kalıyor.
Bu niçinle, Covid-19 daha sonrası toparlanma planlarının Paris Mutabakatı ile uyumlu olması, global sıcaklık artışını 1,5 dereceyle sonlandırmak için gereken sıfır karbon yatırımlarının yapılması, toplumsal ve sıhhat alanındaki eşitsizliklerin azaltılması için siyasi önderlere ve siyaset yapıcılara davette bulunuluyor.
Biroldukca ülke iklim değişikliğinin sıhhat üstündeki tesirlerine karşı hazırlıksız ve ülkeler yetersiz finansman niçiniyle sıhhat ve iklim değişikliği konusunda planlarını uygulayamıyor. Dünyada, iklim değişikliğine ahenk paketlerinde sıhhat alanına ayrılan fonlar toplam iklim değişikliği ahenk fonunun yüzde 0,3’üne karşılık geliyor.
Raporda takip edilen 44 göstergeye bakılırsa, iklim değişikliğinin sıhhat üstündeki tesirleri “hiç durmadan” artıyor.
Dang humması, chikungunya ve zika salgınlarının patlak verme mümkünlüğü, Avrupa ülkeleri de dahil olmak üzere, insani gelişme endeksi yüksek ülkelerde en süratli biçimde yükseliyor.
İnsani gelişme endeksi düşük olan ülkelerin yüksekte kalan ve başka alanlara kıyasla daha serin bölgelerinde sıtmaya elverişli ortamlar çoğalıyor. Kuzey Avrupa ve ABD’nin kıyı bölgeleri, gastroenterit, ağır yara enfeksiyonları ve sepsis üreten bakterilerin gelişmesine daha elverişli hale geliyor.
570 MİLYON İNSAN SEL RİSKİ ALTINDA
Mevcut deniz düzeylerinden beş metreye kadar yükseklikte yaşayan 569,6 milyon insanın sel, şiddetli fırtına, toprak ve su tuzlanmasıyla müsabaka ve birçoklarının bu bölgeleri kalıcı olarak terk etme riski artıyor.
KURAKLIKTA ARTIŞ YAŞANIYOR
Geçen yıl dünya genelindeki kara alanlarının yüzde 19’u yıl boyunca çok kuraklıktan etkilenirken, iklim değişikliği kuraklık olaylarının sıklığında, yoğunluğunda ve sürecinde artışa yol açıyor.
Su güvenliği, sanitasyon hizmetleri ve besin verimliliğini tehdit eden iklim değişikliği niçiniyle orman yangınları ve kirleticilere maruz kalma riski büyüyor.
Çok kuraklık ve besin güvensizliğinden en çok etkilenen bölgeler içinde Afrika Boynuzu yer alırken, incelenen 136 kıyı ülkesinden 95’inde deniz yüzeyi sıcaklığının yükselmesi bu ülkelerin deniz kaynaklı besin güvenliğine yönelik tehdit oluşturuyor. Bu gelişmeler dünyada günlük besin muhtaçlığını denizlerden elde eden 3,3 milyar insanı da süratle tehdit ediyor.
SICAK HAVA DALGALARINDAN EN ÇOK ETKİLENEN ÜLKELER
İklim değişikliği niçiniyle 65 yaş üstündeki yetişkinler daha fazla sıcak hava dalgasına maruz kalırken, sıcak hava dalgalarından en epeyce Çin, Hindistan, Amerika, Japonya ve Endonezya’daki yaşlılar etkileniyor.
Lancet Countdown İcra Yöneticisi Anthony Costello, rapora ait değerlendirmesinde, iklim değişikliğinin şimdiden insan sıhhatine ziyan verdiğini belirterek, “Her ülke bir taraftan Covid-19 kriziyle, bir taraftan da iklim krizinin çeşitli taraflarıyla uğraş ediyor. Bu yılki rapor, 134 ülkede orman yangınlarında bir artış yaşandığını gösteriyor. Milyonlarca çiftçi ve inşaat personeli, çalışamayacak kadar sıcak geçen günler niçiniyle gelir kaybına uğruyor” dedi.
Ülkelerin salgından toparlanmaya yönelik planlarına iklim değişikliğiyle uğraşın entegre edilmesi gerektiğinin altını çizen Costello, “Önümüzde bir seçenek var. Covid-19’dan daha sonra toparlanma, bizi insan sıhhatini güzelleştirme ve eşitsizlikleri azaltma yoluna sokan yeşil bir toparlanma olabileceği üzere, mevcut durumun devam ettirildiği ve hepimizi riske atan bir müddetç de olabilir” değerlendirmesinde bulundu.
Raporun başyazarı Maria Romanello ise sıhhat ve iklim değişikliği konusundaki ilerlemeyi beş yıldır takip ettiklerini lakin gereksinim duyulan değişimi çabucak hemen goremediklerini aktardı.
Emisyonların düşürülmesi ve yenilenebilir güç alanında olumlu istikamette epey az ilerleme görüldüğünü aktaran Romanello, şunları kaydetti:
“Bu yıl ağır sıcak hava dalgaları, ölümcül seller ve orman yangınları biroldukca insanı mağdur etti. Bütün bunlar, iklim değişikliğine karşı gayret etmediğimiz her gün, durumun daha da kritik hale geldiğini gösteren dehşet verici ihtarlar. Covid-19 daha sonrası toparlanma sürecine trilyonlarca dolar harcanıyor fakat harcanan her beş doların sadece biri sera gazı emisyonlarını azaltmaya gidiyor.”