- Katılım
- 15 Nis 2021
- Mesajlar
- 2,706
- Puanları
- 0
Uykusuzluk Gerilimin Tesirlerini İkiye Katlıyor Ülkemizde biroldukça bölgede arka arda yaşanan orman yangınları, sel felaketleri birçoğumuzun ağır bir gerilim ve telaş yaşamasına niye oluyor. Bu afetlere birebir maruz kalanlar ise bizden çok daha büyük travmalar yaşıyor. Yataş Uyku Heyeti Uzmanlarından Uzman Klinik Psikolog Fundem Ece Fazilet, bu vakitte psikolojimizi sağlam tutmak için yapılabilecekleri anlatıyor.
Ülkemizde son günlerde yaşanan yangınlar hepimizi derinden etkiledi. Lakin afetle uğraş eden gönüllüler ve direkt afetinetkilerine maruz kalan bireyler, hepimizden daha fazla fizyolojik ve ruhsal olumsuz tesirler yaşıyor. Afetten daha sonraki periyotta evsiz kalmak, ömür alanının ya da gelir kaynağının yok olması üzere durumların kişinin yüksek seviyede tasa hissetmesine niye olduğunu hatırlatan Yataş Uyku Şurası Uzmanlarından Uzman Klinik Psikolog Fundem Ece Fazilet, “Yaşanan gerilim ve korkuyla, bedenin yüksek seviyede kortizol salgılaması kaçınılmazdır. Yüksek kortizol, organizmayı harekete geçirecek gücü ve motivasyonu sağlasa da epeyce uzun müddetler bu hormonun salgılanması, bireyin şuurunda ve bedeninde meseleler ortaya çıkmasına yol açar. Sindirim sisteminde kalıcı olabilecek bozulmalar, bağışıklık sisteminin ziyan görmesi, panik durumunda hissettiren duygusal sıkıntılar, öğrenme kuvvetliğü üzere bellek problemleri, depresyona yatkınlık, kalp çalışmasında düzensizlik, kas ağrıları üzere sorunların de ortaya çıkması muhtemeldir” diyor.
Uykusuz kalan şahıslarda bağışıklık problemleri görülebilir
Tehlikeye karşı verilen savaşın, gerilim ve tasanın üstüne kişinin bir de uykusuzluk yaşamasının zararın katlanmasına niye olduğunu belirten Klnk. Psk. Fazilet, bu durumda bedenin geceleri uyku halinde salgıladığı melatonin hormonunu üretemediğini, bunun kararında ise biyolojik saatte bozulmalar ve bağışıklıkta sıkıntıların ortaya çıktığını söylüyor. Klnk. Psk. Fazilet, korku ve gerilimle fonksiyonları bozulan bireylerde afet daha sonrasındaki periyotlarda iştahsızlıkla birlikte kilo kaybı, uyku sorunları, kalp hastalıkları, yüksek tansiyon, yorgunluk, bağırsak sorunları, cilt sıkıntıları ve biroldukca psikopatolojinin görülmesinin de olası olduğunun altını çiziyor.
Ruhsal dayanak almak büyük ehemmiyet taşıyor
Afetin niye olduğu ruhsal problemler, anlık yahut çabucak sonrasında ortaya çıkabiliyor. Yataş Uyku Şurası Uzmanlarından Klnk. Psk. Fazilet, ağır gerilime maruz kalan afet bölgesindeki bireylerin gerilimin sebep olduğu fizikî problemlerin yanı sıra karar vermede kuvvetlik çekme, konsantrasyon eksikliği, hafızanın zayıflaması, yanılgı yapmada artış ve performansta düşüş üzere zihinsel birtakım problemler da yaşayabileceğini belirtiyor. Ağır tasanın sürmesi halinde bireylerde anksiyete bozukluğu gözlenebileceğini söyleyen Klnk. Psk. Fazilet, şöyleki devam ediyor: “Afet daha sonrasında ağır gerilim altında olan şahıslarda depresyon görülebilir ve travma daha sonrası gerilim bozukluğu oluşabilir. İş hayatı, günlük aktiviteler, aile ömrü, bağlantılar üzere hayatın her alanında sıkıntıların ortaya çıkması olasıdır. Travma daha sonrası gerilim bozukluğu kısa vadeli olabileceği üzere yıllar boyunca da sürebilir. Bu niçinle yaşanılan afetten daha sonra ruhsal dayanak almak büyük kıymet taşıyor.”
Bireylerde anksiyete ve panik artışı görülebilir
Afetler kararında şahıslar fizikî kayıplar yaşayabileceği üzere ruhsal uyumsuzluklar da yaşayabiliyor. Yaşadığımız yangınlar, seller üzere doğal afetler bireyi kaldırabileceğinden daha fazla gerilimle karşı karşıya bırakıyor. Bireylerde genel olarak tedirginlik hali gözlemlendiği üzere anksiyete ve panik artışı da yaşanabiliyor. “Yaşanan afetkararında şahıslar meskenlerini ve yakınlarını kaybettiler. Bu üzere durumlarda kişi umutsuz, yalnız ve çaresiz hissedebilir, kendini suçlayabilir” diyen Klnk. Psk. Fazilet, bireylerde geleceğe yönelik dert ve kaygıların yaşanabileceğinin de altını çiziyor. Bu üzere durumlarda kişinin kendisi üzere afete maruz kalmış bireylerle bağlantı kurmasının, afetzedelere yardım etmesinin düzgünleşme sürecine yardımcı olabileceğini tabir eden Yataş Uyku Şurası Uzmanlarından Klnk. Psk. Fazilet, kişinin yaşayabileceğini öteki durumları ise şu biçimde özetliyor: “Kişi yaşadığı travmatik olaylar tekrar yine hatırlayabilir, afetin yahut yaşadığı hislerinin yenidenlandığı badire veren düşler görülebilir. Yaşadığı travmatik olayın kıymetli bir kısmını hatırlamama yahut problemli anılardan, his ve niyetlerden kaçınma davranışı da gösterebilir. İnsanlara yahut objelere karşı saldırgan davranışlar ve öfke patlamaları sergileyebilir. Abartılı irkilmeler, her an tetikte olma durumu ortaya çıkabilir. Odaklanma sorunu yaşanılabilir.”
Afetzedelere psikososyal takviye sağlanmalı
Bu cins afetler ve travmatik olayların şahıslarda ruhsal dayanak gereksinimi oluşturduğunun altını çizen Klnk. Psk. Fazilet, afet daha sonrasında bu şahısların olağan hayatlarına geri dönmeleri için psikososyal dayanağın ehemmiyetine dikkat çekiyor: “Bireylere yaş kümelerine nazaran terapi uygulanabilir. Ayrıyeten gelecekte meydana gelebilecek benzeri bir afete karşı da mental olarak başa çıkabilmesi için dayanak verilebilir. Afet daha sonrasında evvela çocuklara, durumu anlamalarını kolaylaştıracak biçimde açıklama yapılmalı, afetzedeler, hislerini anlatmaya teşvik edilmelidir. Afeti yaşayan şahısların bir ortada bulunması da dayanak ve dayanışma hissinin oluşmasını sağlar.”
Yataş Uyku Şurası Uzmanlarından Klnk. Psk. Fazilet, tıpkı afeti şahsen yaşayanlar üzere televizyonda yangın haberi izleyen, gazetede okuyan, toplumsal medyadan takip eden, bir yakını afetzede olan şahıslarda de travma görülebileceğini hatırlatıyor. Fazilet, bu bireylere tekliflerini şu biçimde sıralıyor: “Eğer üzerinizde denetim edebileceğinizden çok gerilim oluşuyorsa bunu atmak için idman yapabilir, daha güzel beslenebilir ve tertipli uyumaya dikkat edebilirsiniz. Sanatsal faaliyetler üzere sizi dinlendirecek aktivitelere ya da hobilere yönelebilirsiniz. Travmatik tesirlerden kaçınmak olağandır lakin fazla içine kapanmak da sağlıklı değildir. Kendinizi hazır hissettiğinizde duygu ve niyetlerinizi etrafınızla paylaşabilirsiniz. Şayet bu gerilimle başa çıkamadığınızı düşünüyorsanız ruhsal dayanak almasınız.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
Ülkemizde son günlerde yaşanan yangınlar hepimizi derinden etkiledi. Lakin afetle uğraş eden gönüllüler ve direkt afetinetkilerine maruz kalan bireyler, hepimizden daha fazla fizyolojik ve ruhsal olumsuz tesirler yaşıyor. Afetten daha sonraki periyotta evsiz kalmak, ömür alanının ya da gelir kaynağının yok olması üzere durumların kişinin yüksek seviyede tasa hissetmesine niye olduğunu hatırlatan Yataş Uyku Şurası Uzmanlarından Uzman Klinik Psikolog Fundem Ece Fazilet, “Yaşanan gerilim ve korkuyla, bedenin yüksek seviyede kortizol salgılaması kaçınılmazdır. Yüksek kortizol, organizmayı harekete geçirecek gücü ve motivasyonu sağlasa da epeyce uzun müddetler bu hormonun salgılanması, bireyin şuurunda ve bedeninde meseleler ortaya çıkmasına yol açar. Sindirim sisteminde kalıcı olabilecek bozulmalar, bağışıklık sisteminin ziyan görmesi, panik durumunda hissettiren duygusal sıkıntılar, öğrenme kuvvetliğü üzere bellek problemleri, depresyona yatkınlık, kalp çalışmasında düzensizlik, kas ağrıları üzere sorunların de ortaya çıkması muhtemeldir” diyor.
Uykusuz kalan şahıslarda bağışıklık problemleri görülebilir
Tehlikeye karşı verilen savaşın, gerilim ve tasanın üstüne kişinin bir de uykusuzluk yaşamasının zararın katlanmasına niye olduğunu belirten Klnk. Psk. Fazilet, bu durumda bedenin geceleri uyku halinde salgıladığı melatonin hormonunu üretemediğini, bunun kararında ise biyolojik saatte bozulmalar ve bağışıklıkta sıkıntıların ortaya çıktığını söylüyor. Klnk. Psk. Fazilet, korku ve gerilimle fonksiyonları bozulan bireylerde afet daha sonrasındaki periyotlarda iştahsızlıkla birlikte kilo kaybı, uyku sorunları, kalp hastalıkları, yüksek tansiyon, yorgunluk, bağırsak sorunları, cilt sıkıntıları ve biroldukca psikopatolojinin görülmesinin de olası olduğunun altını çiziyor.
Ruhsal dayanak almak büyük ehemmiyet taşıyor
Afetin niye olduğu ruhsal problemler, anlık yahut çabucak sonrasında ortaya çıkabiliyor. Yataş Uyku Şurası Uzmanlarından Klnk. Psk. Fazilet, ağır gerilime maruz kalan afet bölgesindeki bireylerin gerilimin sebep olduğu fizikî problemlerin yanı sıra karar vermede kuvvetlik çekme, konsantrasyon eksikliği, hafızanın zayıflaması, yanılgı yapmada artış ve performansta düşüş üzere zihinsel birtakım problemler da yaşayabileceğini belirtiyor. Ağır tasanın sürmesi halinde bireylerde anksiyete bozukluğu gözlenebileceğini söyleyen Klnk. Psk. Fazilet, şöyleki devam ediyor: “Afet daha sonrasında ağır gerilim altında olan şahıslarda depresyon görülebilir ve travma daha sonrası gerilim bozukluğu oluşabilir. İş hayatı, günlük aktiviteler, aile ömrü, bağlantılar üzere hayatın her alanında sıkıntıların ortaya çıkması olasıdır. Travma daha sonrası gerilim bozukluğu kısa vadeli olabileceği üzere yıllar boyunca da sürebilir. Bu niçinle yaşanılan afetten daha sonra ruhsal dayanak almak büyük kıymet taşıyor.”
Bireylerde anksiyete ve panik artışı görülebilir
Afetler kararında şahıslar fizikî kayıplar yaşayabileceği üzere ruhsal uyumsuzluklar da yaşayabiliyor. Yaşadığımız yangınlar, seller üzere doğal afetler bireyi kaldırabileceğinden daha fazla gerilimle karşı karşıya bırakıyor. Bireylerde genel olarak tedirginlik hali gözlemlendiği üzere anksiyete ve panik artışı da yaşanabiliyor. “Yaşanan afetkararında şahıslar meskenlerini ve yakınlarını kaybettiler. Bu üzere durumlarda kişi umutsuz, yalnız ve çaresiz hissedebilir, kendini suçlayabilir” diyen Klnk. Psk. Fazilet, bireylerde geleceğe yönelik dert ve kaygıların yaşanabileceğinin de altını çiziyor. Bu üzere durumlarda kişinin kendisi üzere afete maruz kalmış bireylerle bağlantı kurmasının, afetzedelere yardım etmesinin düzgünleşme sürecine yardımcı olabileceğini tabir eden Yataş Uyku Şurası Uzmanlarından Klnk. Psk. Fazilet, kişinin yaşayabileceğini öteki durumları ise şu biçimde özetliyor: “Kişi yaşadığı travmatik olaylar tekrar yine hatırlayabilir, afetin yahut yaşadığı hislerinin yenidenlandığı badire veren düşler görülebilir. Yaşadığı travmatik olayın kıymetli bir kısmını hatırlamama yahut problemli anılardan, his ve niyetlerden kaçınma davranışı da gösterebilir. İnsanlara yahut objelere karşı saldırgan davranışlar ve öfke patlamaları sergileyebilir. Abartılı irkilmeler, her an tetikte olma durumu ortaya çıkabilir. Odaklanma sorunu yaşanılabilir.”
Afetzedelere psikososyal takviye sağlanmalı
Bu cins afetler ve travmatik olayların şahıslarda ruhsal dayanak gereksinimi oluşturduğunun altını çizen Klnk. Psk. Fazilet, afet daha sonrasında bu şahısların olağan hayatlarına geri dönmeleri için psikososyal dayanağın ehemmiyetine dikkat çekiyor: “Bireylere yaş kümelerine nazaran terapi uygulanabilir. Ayrıyeten gelecekte meydana gelebilecek benzeri bir afete karşı da mental olarak başa çıkabilmesi için dayanak verilebilir. Afet daha sonrasında evvela çocuklara, durumu anlamalarını kolaylaştıracak biçimde açıklama yapılmalı, afetzedeler, hislerini anlatmaya teşvik edilmelidir. Afeti yaşayan şahısların bir ortada bulunması da dayanak ve dayanışma hissinin oluşmasını sağlar.”
Yataş Uyku Şurası Uzmanlarından Klnk. Psk. Fazilet, tıpkı afeti şahsen yaşayanlar üzere televizyonda yangın haberi izleyen, gazetede okuyan, toplumsal medyadan takip eden, bir yakını afetzede olan şahıslarda de travma görülebileceğini hatırlatıyor. Fazilet, bu bireylere tekliflerini şu biçimde sıralıyor: “Eğer üzerinizde denetim edebileceğinizden çok gerilim oluşuyorsa bunu atmak için idman yapabilir, daha güzel beslenebilir ve tertipli uyumaya dikkat edebilirsiniz. Sanatsal faaliyetler üzere sizi dinlendirecek aktivitelere ya da hobilere yönelebilirsiniz. Travmatik tesirlerden kaçınmak olağandır lakin fazla içine kapanmak da sağlıklı değildir. Kendinizi hazır hissettiğinizde duygu ve niyetlerinizi etrafınızla paylaşabilirsiniz. Şayet bu gerilimle başa çıkamadığınızı düşünüyorsanız ruhsal dayanak almasınız.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı