KesikÇayır
New member
- Katılım
- 26 Mar 2021
- Mesajlar
- 1,744
- Puanları
- 0
Van’da koyunlardan kırkılan yünün serüveni Küçükbaş hayvan varlığında Türkiye’de birinci sırada yer alan Van’da, 3 bin rakımlı Norduz bölgesinin yaylalarında ilkbahardan beri hayvanlarını otlatan besicilerin, koyunları kırkma telaşı devam ediyor.
Klâsik sistemler kullanılarak kırkılan koyunlardan çıkan yün, meşakkatli sürecin akabinde bayanlar tarafınca işlenerek çeyizleri süsleyen, insanları ısıtan mamüllerin üretiminde kullanılıyor.
TEKNOLOJİYE KARŞIN GELENEK YAŞATILIYOR
Kırkma sürecinin akabinde dere kenarlarında odunlarla dövülüp deterjanla yıkandıktan daha sonra kuruması için güneşe bırakılan yünü örekelerle ip haline getiren bayanlar, bununla kışlık çorap, kilim, halı, yastık kılıfı yapıyor. Geçmişten bugüne çeyizleri süsleyen eşyaları örekelerle hazırladıkları iplerle ören bayanlar, gelişen teknolojiye karşın bu geleneği yaşatmaya çalışıyor.
bununla birlikte tarakla birbirinden ayrılan yün, elyaf ve sünger üzere eserlere bakılırsa daha sağlıklı olduğunu düşünen yöre halkı tarafınca yılın her periyodunda ilgi görüyor.
“KOYUN KIRKMA, HAYVAN SIHHATİ İÇİN ÇOK ÖNEMLİ”
Besicilerden Şükrü Kurt, kırkma sürecinin hayvan sıhhatine düzgün geldiğini söylemiş oldu.
Sürüden ayrılan koyunları dere kenarında tek tek yıkadıklarını belirten Kurt, “Havaların ısınmasıyla koyunların kırkılması gerekiyor. Bu süreci yaparken bir hastalığı var ise bunu da öğrenmiş oluyoruz. Koyunları kırktıktan daha sonra boya sürerek çobana teslim ediyoruz. Elde ettiğimiz yünleri satıyoruz. Öteki eserlere bakılırsa daha sağlıklı olduğu için bilhassa düğün dönemlerinde ilgi görüyor.” dedi.
“KIZALARIN ÇEYİZİNDE KULLANILIYOR”
Dere kenarında yün yıkayan Saliha Siyahtaş ise kızlarının çeyizinde kullanmak için yün aldığını söylemiş oldu.
Yıkanan yünlerden yorgan, yer yatağı, yastık, minder ve çorap yaptığını tabir eden Siyahtaş, “Yün, elyaf biçimi eserlere bakılırsa daha sağlıklı. Romatizma şikayetiyle doktora gittiğimizde yün çorap giyin diyorlar. Biz de aslına bakarsanız bu biçimde yapıyoruz. Bu yünlerden çorap yapıp giyiyoruz. Yörede her kızın çeyizinde yün yorgan bulunur. Yünleri işledikten daha sonra birbirinden farklı çoraplar yapıyoruz.” diye konuştu.
KIRKILAN YÜNLER NE YAPILIYOR
Evlenen çiftlerin yünden yapılmış dokuma mamüllerini tercih ettiklerini aktaran Sabriye Aslan da “Kırkılan yünleri dere kenarında kokusu çıkana kadar yıkıyoruz. Odunlarla döverek ortasındaki kirlerin çıkmasını sağlıyoruz. Büsbütün temizleninceye kadar suda bekletiyoruz. Kuruduktan daha sonra işleyerek kullanıyoruz. Sıhhat açısından anne ve babamız daima yün çorap kullanır. her insanın çeyizinde yünden yapılan eserler bulunur.” sözlerini kullandı.
Evlenecek çiftlerin çeyizlerine en az beş yorgan yaptırdığını belirten Aslan, “Çift kişilik bir yorgan için ortalama 5 kilo yün gidiyor. Yünün yüküne bakılırsa kimi vakit ince yorgan yaptıranlar da oluyor.” dedi.
Klâsik sistemler kullanılarak kırkılan koyunlardan çıkan yün, meşakkatli sürecin akabinde bayanlar tarafınca işlenerek çeyizleri süsleyen, insanları ısıtan mamüllerin üretiminde kullanılıyor.
TEKNOLOJİYE KARŞIN GELENEK YAŞATILIYOR
Kırkma sürecinin akabinde dere kenarlarında odunlarla dövülüp deterjanla yıkandıktan daha sonra kuruması için güneşe bırakılan yünü örekelerle ip haline getiren bayanlar, bununla kışlık çorap, kilim, halı, yastık kılıfı yapıyor. Geçmişten bugüne çeyizleri süsleyen eşyaları örekelerle hazırladıkları iplerle ören bayanlar, gelişen teknolojiye karşın bu geleneği yaşatmaya çalışıyor.
bununla birlikte tarakla birbirinden ayrılan yün, elyaf ve sünger üzere eserlere bakılırsa daha sağlıklı olduğunu düşünen yöre halkı tarafınca yılın her periyodunda ilgi görüyor.
“KOYUN KIRKMA, HAYVAN SIHHATİ İÇİN ÇOK ÖNEMLİ”
Besicilerden Şükrü Kurt, kırkma sürecinin hayvan sıhhatine düzgün geldiğini söylemiş oldu.
Sürüden ayrılan koyunları dere kenarında tek tek yıkadıklarını belirten Kurt, “Havaların ısınmasıyla koyunların kırkılması gerekiyor. Bu süreci yaparken bir hastalığı var ise bunu da öğrenmiş oluyoruz. Koyunları kırktıktan daha sonra boya sürerek çobana teslim ediyoruz. Elde ettiğimiz yünleri satıyoruz. Öteki eserlere bakılırsa daha sağlıklı olduğu için bilhassa düğün dönemlerinde ilgi görüyor.” dedi.
“KIZALARIN ÇEYİZİNDE KULLANILIYOR”
Dere kenarında yün yıkayan Saliha Siyahtaş ise kızlarının çeyizinde kullanmak için yün aldığını söylemiş oldu.
Yıkanan yünlerden yorgan, yer yatağı, yastık, minder ve çorap yaptığını tabir eden Siyahtaş, “Yün, elyaf biçimi eserlere bakılırsa daha sağlıklı. Romatizma şikayetiyle doktora gittiğimizde yün çorap giyin diyorlar. Biz de aslına bakarsanız bu biçimde yapıyoruz. Bu yünlerden çorap yapıp giyiyoruz. Yörede her kızın çeyizinde yün yorgan bulunur. Yünleri işledikten daha sonra birbirinden farklı çoraplar yapıyoruz.” diye konuştu.
KIRKILAN YÜNLER NE YAPILIYOR
Evlenen çiftlerin yünden yapılmış dokuma mamüllerini tercih ettiklerini aktaran Sabriye Aslan da “Kırkılan yünleri dere kenarında kokusu çıkana kadar yıkıyoruz. Odunlarla döverek ortasındaki kirlerin çıkmasını sağlıyoruz. Büsbütün temizleninceye kadar suda bekletiyoruz. Kuruduktan daha sonra işleyerek kullanıyoruz. Sıhhat açısından anne ve babamız daima yün çorap kullanır. her insanın çeyizinde yünden yapılan eserler bulunur.” sözlerini kullandı.
Evlenecek çiftlerin çeyizlerine en az beş yorgan yaptırdığını belirten Aslan, “Çift kişilik bir yorgan için ortalama 5 kilo yün gidiyor. Yünün yüküne bakılırsa kimi vakit ince yorgan yaptıranlar da oluyor.” dedi.