Yeşile geçmezsek AB pazarı kapanır 2016‘da imzaladığı biçimde Paris Mutabakatı’nı onaylamayan 6 ülkeden biri olan Türkiye, emisyonları indirmek için önlem alan ve karbon vergisi getirmeye hazırlanan Avrupa Birliği’nin (AB) dışına itilme tehlikesiyle karşı karşıya. Doğal hayatı Muhafaza Vakfı (WWF) Türkiye İklim ve Güç Programı Yöneticisi Tanyeli Behiç Sabuncu, “2023’te uygulanacak yönetmeliğe bakılırsa demir-çelik, alüminyum, gübre, çimento ve elektrik bölümlerindeki eser ve hizmetlerin AB’ye ithal edilebilmesi için emisyon raporlaması gerekecek. Türkiye ahenk sağlamazsa ihracatının yüzde 40’ından fazlasını oluşturan AB pazarına erişemez hale gelebilir” dedi. Sabuncu, sorularımızı şu biçimde yanıtladı:
Tanyeli Behiç Sabuncu
YENİ TERTİP KURULUYOR
■ Paris Muahedesi’ni onaylamamak bize neler kaybettirir?
Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli, Türkiye’nin bulunduğu Akdeniz havzasında kuraklık, su kıtlığı, çok sıcaklar ve yangına müsait hava şartlarının artacağını belirtirken, hükümetleri ivedilikle tedbir alması için uyardı. Türkiye tavrında ısrar ederse bu sistemlerin haricinde kalır. Mutabakat yeni bir ekonomik sisteme de öncülük ediyor. Hükümetler, özel dal ve lokal idareler karbon nötr bir geleceğe hakikat maksat koyarken, en büyük 20 iktisattan biri olan Türkiye sürecin haricinde kalmamalı.
■ Türkiye’nin muahedeyi imzalamamasının en büyük sebebi finansmandan yararlanamamak…
Yeşil İklim Fonu’nda amaç 100 milyar dolar olduğu biçimde 8.3 milyar dolar toplandı. Türkiye’nin ortasında bulunduğu üst orta gelir kümesi ülkelerinin hepsi 150 milyon dolar aldı. Türkiye gelişmiş ülke statüsüyle mukaveleye dahil olursa bu fondan dayanak alamaz. Fakat faydalandığı bir epeyce finansman var. Global Etraf Fonu’yla sağlanan finansman 110.8 milyon dolar. AB’nin yardım fonundaki kaynak ise 438 milyon Euro. Ayrıyeten EBRD, IFC üzere finans kuruluşlarından da takviye alıyor.
Kaynaklar iklim dostu projelere gidiyor
■ Türkiye finansman için diretirken, muahedenin haricinde kalmak bize neler kaybettirecek?
Paris Mutabakatı’nın ortaya koyduğu çerçeve etrafında düşük karbonlu iktisada geçişi öngoren yeni bir nizam kuruluyor. Finans kaynakları bu doğrultuda şekilleniyor. Örneğin, Dünya Bankası’nın yürüttüğü ve Türkiye’nin birinci fazına dahil olduğu piyasa düzeneklerine iştirak paydaşlığı projesinin ikinci fazı Paris Muahedesi ile ilişkilendirildi. Öte yandan, epeyce taraflı kalkınma bankaları, özel bankalar ve global finans kuruluşları kaynaklarını iklim dostu projeleri evvelandirecek biçimde planlıyor. Muahedeye taraf şayet olmazsa finans kaynaklarından faydalanamaz hale gelme riskimiz doğabilir.
Tanyeli Behiç Sabuncu
YENİ TERTİP KURULUYOR
■ Paris Muahedesi’ni onaylamamak bize neler kaybettirir?
Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli, Türkiye’nin bulunduğu Akdeniz havzasında kuraklık, su kıtlığı, çok sıcaklar ve yangına müsait hava şartlarının artacağını belirtirken, hükümetleri ivedilikle tedbir alması için uyardı. Türkiye tavrında ısrar ederse bu sistemlerin haricinde kalır. Mutabakat yeni bir ekonomik sisteme de öncülük ediyor. Hükümetler, özel dal ve lokal idareler karbon nötr bir geleceğe hakikat maksat koyarken, en büyük 20 iktisattan biri olan Türkiye sürecin haricinde kalmamalı.
■ Türkiye’nin muahedeyi imzalamamasının en büyük sebebi finansmandan yararlanamamak…
Yeşil İklim Fonu’nda amaç 100 milyar dolar olduğu biçimde 8.3 milyar dolar toplandı. Türkiye’nin ortasında bulunduğu üst orta gelir kümesi ülkelerinin hepsi 150 milyon dolar aldı. Türkiye gelişmiş ülke statüsüyle mukaveleye dahil olursa bu fondan dayanak alamaz. Fakat faydalandığı bir epeyce finansman var. Global Etraf Fonu’yla sağlanan finansman 110.8 milyon dolar. AB’nin yardım fonundaki kaynak ise 438 milyon Euro. Ayrıyeten EBRD, IFC üzere finans kuruluşlarından da takviye alıyor.
Kaynaklar iklim dostu projelere gidiyor
■ Türkiye finansman için diretirken, muahedenin haricinde kalmak bize neler kaybettirecek?
Paris Mutabakatı’nın ortaya koyduğu çerçeve etrafında düşük karbonlu iktisada geçişi öngoren yeni bir nizam kuruluyor. Finans kaynakları bu doğrultuda şekilleniyor. Örneğin, Dünya Bankası’nın yürüttüğü ve Türkiye’nin birinci fazına dahil olduğu piyasa düzeneklerine iştirak paydaşlığı projesinin ikinci fazı Paris Muahedesi ile ilişkilendirildi. Öte yandan, epeyce taraflı kalkınma bankaları, özel bankalar ve global finans kuruluşları kaynaklarını iklim dostu projeleri evvelandirecek biçimde planlıyor. Muahedeye taraf şayet olmazsa finans kaynaklarından faydalanamaz hale gelme riskimiz doğabilir.