Barcali
Active member
- Katılım
- 14 Şub 2021
- Mesajlar
- 1,145
- Puanları
- 38
Güneş sisteminin birinci vakit içinderına açılan pencere: Cüce Gezegen Vesta Davis – California Üniversitesinde (UC Davis) çalışan bilim insanlarının yer aldığı iki yeni çalışmada, “kayıp manto sorununu” çözmek emeliyle Vesta’tan gelen gök taşlarına ilişkin datalar kullanılmış. Elde edilen sonuçlar, güneş sistemine yönelik detaylarımizi sistem oluşmaya başladıktan daha sonraki iki milyon yıla kadar geriye gdolayıyor. Makaleler 14 Eylül’de Nature Communications ve 30 Eylül’de Nature Astronomy bülteninde yayımlandı.
Vesta, 500 kilometre genişliğindeki asteroit jenerasyonunda yer alan en büyük ikinci cisim. Dünya, Ay ve Mars üzere kayalık, karasal cisimler ile tıpkı biçimde evrimleşecek kadar büyük. Bu cisimler, başlangıçta çarpışmalarla ısınan erimiş kaya toplarıymış. Demir ve siderofiller ya da ‘demir seven’ elementler (renyum, osmiyum, iridyum, platinyum ve paladyum gibi), merkeze çökerek metalik bir çekirdek meydana getirmiş ve manto katmanı bu elementler tarafından yoksul kalmış. Gezegen soğudukça, manto üzerinde ince ve katı bir kabuk oluşmuş. ondan sonrasında gök taşları, kabuğa demir ve öteki elementler getirmiş.
Dünya üzere bir gezegenin büyük bir kısmı manto katmanından oluşuyor. Ancak manto tipi kayalar, asteroitler ve gök taşlarında az görülüyor.
Davis – California Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesinde dünya ve gezegen bilimleri profesörü olan Qing-Zhu Yin, “Gök taşlarına bakarsak çekirdek hususu görürüz, kabuk görürüz ancak manto görmüyoruz” diyor. Gezegen bilimciler, bu durumu “kayıp manto sorunu” formunda isimlendiriyorlar.
Nature Communications bülteninde yayımlanan makalede Yin ve UC Davis’te yüksek lisans öğrencileri olan Supratim Dey ile Audrey Miller, New Mexico Üniversitesinde çalışan makalenin birinci muharriri Zoltan Vavi ile birlikte yeni keşfedilen ve manto kayası içeren üç gök taşını tanım ediyor. Ana bileşen olarak olivin minerali barındıran bu manto kayası, ultramafik biçiminde isimlendiriliyor. İzotopların hassas biçimde tahlil edilmesine katkıda bulunan UC Davis’teki araştırmacılar, oluşturdukları bir parmak izi yardımıyla bu gök taşlarının Vesta’dan yahut fazlaca misal bir cisimden geldiğini belirlemişler.
“Vesta’nın manto katmanını örneklemeyi birinci sefer başardik” diyor Yin. NASA’nın Dawn uzay nazaranvi, Vesta’nın güney kutbundaki en büyük çarpışma kraterinde yer alan kayaları 2011 yılında uzaktan gözlemlemiş lakin manto kayası bulamamış.
Vesta epeyce küçük olduğundan, gezegenin kabuğu Dünya, Ay ve Mars üzere daha büyük cisimlerden hayli uzun mühlet evvel katılaşmış. ötürüsıyla kabuğunda ve manto katmanında biriken siderofil elementler, güneş sisteminin çekirdek oluşumundan daha sonraki birinci periyotlarının kaydını barındırıyor. vakit içinde meydana gelen çarpışmalar, Vesta’dan birtakım modüllerin kopmasına ve gök taşı olarak Dünya’ya düşmesine niye olmuş.
Kaynak: Popular Science Türkiye
Vesta, 500 kilometre genişliğindeki asteroit jenerasyonunda yer alan en büyük ikinci cisim. Dünya, Ay ve Mars üzere kayalık, karasal cisimler ile tıpkı biçimde evrimleşecek kadar büyük. Bu cisimler, başlangıçta çarpışmalarla ısınan erimiş kaya toplarıymış. Demir ve siderofiller ya da ‘demir seven’ elementler (renyum, osmiyum, iridyum, platinyum ve paladyum gibi), merkeze çökerek metalik bir çekirdek meydana getirmiş ve manto katmanı bu elementler tarafından yoksul kalmış. Gezegen soğudukça, manto üzerinde ince ve katı bir kabuk oluşmuş. ondan sonrasında gök taşları, kabuğa demir ve öteki elementler getirmiş.
Dünya üzere bir gezegenin büyük bir kısmı manto katmanından oluşuyor. Ancak manto tipi kayalar, asteroitler ve gök taşlarında az görülüyor.
Davis – California Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesinde dünya ve gezegen bilimleri profesörü olan Qing-Zhu Yin, “Gök taşlarına bakarsak çekirdek hususu görürüz, kabuk görürüz ancak manto görmüyoruz” diyor. Gezegen bilimciler, bu durumu “kayıp manto sorunu” formunda isimlendiriyorlar.
Nature Communications bülteninde yayımlanan makalede Yin ve UC Davis’te yüksek lisans öğrencileri olan Supratim Dey ile Audrey Miller, New Mexico Üniversitesinde çalışan makalenin birinci muharriri Zoltan Vavi ile birlikte yeni keşfedilen ve manto kayası içeren üç gök taşını tanım ediyor. Ana bileşen olarak olivin minerali barındıran bu manto kayası, ultramafik biçiminde isimlendiriliyor. İzotopların hassas biçimde tahlil edilmesine katkıda bulunan UC Davis’teki araştırmacılar, oluşturdukları bir parmak izi yardımıyla bu gök taşlarının Vesta’dan yahut fazlaca misal bir cisimden geldiğini belirlemişler.
“Vesta’nın manto katmanını örneklemeyi birinci sefer başardik” diyor Yin. NASA’nın Dawn uzay nazaranvi, Vesta’nın güney kutbundaki en büyük çarpışma kraterinde yer alan kayaları 2011 yılında uzaktan gözlemlemiş lakin manto kayası bulamamış.
Vesta epeyce küçük olduğundan, gezegenin kabuğu Dünya, Ay ve Mars üzere daha büyük cisimlerden hayli uzun mühlet evvel katılaşmış. ötürüsıyla kabuğunda ve manto katmanında biriken siderofil elementler, güneş sisteminin çekirdek oluşumundan daha sonraki birinci periyotlarının kaydını barındırıyor. vakit içinde meydana gelen çarpışmalar, Vesta’dan birtakım modüllerin kopmasına ve gök taşı olarak Dünya’ya düşmesine niye olmuş.
Kaynak: Popular Science Türkiye