‘Israrlı takip’ maddede fakat caydırıcı olması için ceza ölçüsü artmalı’

HoVaRDa

New member
Katılım
26 Eki 2020
Mesajlar
302
Puanları
0
‘Israrlı takip’ maddede fakat caydırıcı olması için ceza ölçüsü artmalı’ Nur Kaplan

ANKARA
– 25 Kasım Bayana Yönelik Şiddete Karşı Memleketler arası Gayret Günü’nde bayanlar hayatın farklı alanlarında yaşadıkları şiddet çeşitlerine karşı yürüttükleri çabayı çeşitli aktiflik ve hareketlerle daha yüksek sesle lisana getiriyor. Bayanların maruz kaldığı şiddet biçimleri içinde en çok fizikî şiddet öne çıksa da, hukuksal davalara bahis olan bir epeyce farklı şiddet tipi mevcut.



Türkiye’de bayan örgütlerinin uzun yıllar vermiş olduğu uğraş kararı ‘ısrarlı takip’ geçtiğimiz mayıs ayında Türk Ceza Kanunu’na cürüm olarak girdi. Bu kabahat kapsamında faile 6 aydan 2 yıla kadar mahpus cezası verilebilecek.

Bir kişinin ısrarlı halde takip ediliyor olmasının kanunda tanımlanması, bayana yönelik şiddetin önlenebilmesi ismine kıymetli bir adım olarak yorumlanırken, maddede kimi düzenlemelere gereksinim olduğu değerlendirmeleri de yapılıyor.

‘ISRARLI TAKİP İSTANBUL KONTRATI İLE HUKUK SİSTEMİMİZDE DAHA EVVEL YER ALDI’

Ankara Barosu Bayan Hakları Merkezi Lideri Avukat Sevil Ceylan Erkat ile mevzuata giren ısrarlı takip cürmünü, cezaların caydırıcılık tarafını ve maddede yapılması gereken değişiklikleri konuştuk.

Kadınların yıllardır verdiği uğraşın sonucunda “Israrlı takip” TCK’ye girdi. Bu kabahat nasıl tanımlanıyor?

Türk Ceza Maddesi’nde, “Israrlı bir biçimde; fiziken takip etmek ya da haberleşme ve bağlantı araçlarını, bilişim sistemlerini yahut üçüncü şahısları kullanarak temas kurmaya çalışmak suretiyle bir kimse üzerinde önemli bir huzursuzluk oluşmasına ya da kendisinin yahut yakınlarından birinin güvenliğinden tasa duymasına niye olmaktır” biçiminde düzenlenmiştir. İstanbul Sözleşmesi’nin 34’üncü unsurundaki tarifi ise “Başka bir şahsa yönelik olarak gerçekleştirilen ve bu şahsın kendisini inançta hissetmesini önleyecek biçimde korkutacak, kasıtlı bir halde yenidenlanan tehditkâr davranışlar” formundadır. Her ne kadar İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme sonucu verilmiş ise de aslında ısrarlı takibin İstanbul Kontratı ile hukuk sistemimizde daha evvel yer aldığını tabir etmek yerinde olacaktır.

‘SİSTEMATİK HAREKETLER BÜTÜNÜ’

Israrlı takip; daima telefonla aramak, bildiri, e-mail göndermek, mağduru sokakta, caddede, dijital araçlarla takip etmek, toplumsal medya platformlarında daima takip isteği atmak üzere biroldukca aksiyonla meydana gelebilir. Kişinin kendini inançta hissetmesini engelleyen, hayatını dehşet ve tehdit altında geçirmesine sebep olan sistematik hareketler bütünü olarak tabir edebiliriz. Bu hatanın faili de mağduru da herkes olabilir. Lakin şüphesiz, toplumsal cinsiyete dayalı şiddet niçiniyle bu cürmün mağduru daha epeyce bayanlar olmaktadır.

Ankara Barosu Bayan Hakları Merkezi Lideri Avukat Sevil Ceylan Erkat


‘6 AY İÇİNDE HATA DUYURUSUNDA BULUNULABİLİR’

Israrlı takip cürmünün oluşması için bu aksiyonun ne kadar mühletle devam ediyor olması gerekiyor? Buna maruz kalan kişi en geç ne vakit şikâyetçi olabilir?


Önemli olan failin aksiyonunu yenidenlayan biçimde en az iki kez yapmasıdır. Mühlete ait maddede bir düzenleme bulunmamaktadır. Şikâyete bağlı bir hata olduğundan, son aksiyon tarihinden itibaren 6 ay ortasında hata duyurusunda bulunulabilir.

‘FARKLI HAREKETLER, VAKİT VE YERLER ISRAR İRADESİ’

Israrlı takip hatasında daima tıpkı davranışın sergilenmesi mi gerekir yoksa takibin farklı aksiyon çeşitleriyle devam ediyor olması da hata olarak kabul edilir mi?


Suçun oluşması için, unsurda belirtilen seçimlik hareketlerin ısrarlı biçimde yapılması gerekmektedir. Israr, fiilin haksızlık içeriği bakımından cezayı gerektirecek boyuta erişmesini söz eden bir ölçüttür. Fail, hususta belirtilen seçimlik hareketlerden birini ısrarla yenidenlayacağı üzere, farklı seçimlik hareketleri farklı yer ve vakit içinderda yinelamak suretiyle de ısrar iradesini gösterebilir. Ayrıyeten, bu kabahatin oluşabilmesi için ısrarlı takip fiilinin mağdurun üzerinde önemli bir huzursuzluk oluşturmasına ya da kendisinin yahut yakınlarından birinin güvenliğinden kaygı duymasına niye olması gerekir.

‘ISRARLI TAKİBİN CEZASI CAYDIRICI NİTELİK TAŞIMASI AÇISINDAN KÂFİ DEĞİL’

Israrlı takip hatasının cezası sizce kâfi mi?


Israrlı takibin sıradan hali için 6 aydan 2 yıla kadar mahpus cezası kanunda düzenlenmiştir. Cürmün nitelikli halinde ise faile 1 yıldan üç yıla kadar mahpus cezası verilir. Kabahatin, çocuğa ya da ayrılık sonucu verilen yahut boşandığı eşe karşı işlenmesi, mağdurun okulunu, iş yerini, konutunu değiştirmesine ya da okulunu yahut işini bırakmasına niye olması, hakkında uzaklaştırma ya da konuta, okula yahut iş yerine yaklaşmama önlemine karar verilen fail tarafınca işlenmesi hâlinde nitelikli hali kelam konusu olur. Israrlı takibin cezası caydırıcı nitelik taşıması açısından kâfi değildir. Türk Ceza Kanunu’nda bu kabahati işleyen faile verilecek olan ceza, iki yıl, daha az yahut isimli para cezası olursa sanığın da kabulüyle mahkemece Kararın Açıklanmasının Geri Bırakılmasına karar verilebilecektir. Bu niçinle, kararın açıklanmasının ertelenmesi kapsamında olmaması için ceza ölçüsünün artırılması gerekir. Aksi durumda verilen cezanın caydırıcı olma özelliği az olacaktır.

.


UZLAŞMA YOK, PARA CEZASI VE VAKİT AŞIMI VAR

Israrlı takip hatasında taraflar ortası uzlaşma olabilir mi?


Yasal düzenleme uyarınca, ısrarlı takip cürmü uzlaştırma kapsamında değildir.

Suç, para cezasına dönüşebilir mi?

Yargılama kararında verilecek ceza 1 yıl ve daha az müddetli bir ceza ise, cezanın isimli para cezasına dönüştürülerek infaz edilmesi mümkündür.

Israrlı takip davalarında vakit aşımı mühleti var mı?

Evet, 8 yıl…

27 Mayıs 2022 tarihinde yürürlüğe giren ısrarlı takip hatasından bugüne kadar kaç kişi ceza aldı?

Adalet Bakanlığı’nın yayınladığı en yeni “adalet istatistikleri raporu” 2021 yılına aittir. Kabahatin TCK’ya girdiği tarih itibariyle çabucak hemen bir bilgi bulunmamaktadır.

.


‘YAPTIRIM DAHA ÜST SONDAN DÜZENLENMELİ’

Türkiye’de bayana yönelik şiddetin önlenmesi ismine ısrarlı takip cürmünün yasalaşması kıymetli bir adım olarak bedellendiriliyor. Siz buna katılıyor musunuz?


Kadına Yönelik şiddeti tedbire kapsamında 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’na, 27/05/2022 tarihindeki 7406 sayılı kanun ile hata olarak düzenlenmiştir. Ceza yasasında yaptırıma bağlanan bir hata tipi olarak düzenlenmesi olağan olarak olumludur. Kıymetli olan yasa kararlarının tesirli bir biçimde uygulanıp uygulanmadığı konusudur. İstanbul Sözleşmesi’nin kaldırılmasını takip eden süreçte ısrarlı takip cürmünün Türk Ceza Kanunu’nda yer alması, bayan çabasının kıymetli kazanımlarından biridir. Her ne kadar bayan haklarına yönelik ümitsizliğe yol açan gelişmeler yaşansa da; ısrarlı takibin TCK’da bir hata olarak yer alması uğraşın kazanımlarına devam ettiğinin göstergesidir. hanımın, bayan olması sebebiyle maruz kaldığı şiddetin görünümlerinden biri olan ısrarlı takibin bir yaptırımla düzenlenmesi olumlu bir gelişme olmakla birlikte yaptırımın daha üst bir sondan düzenlenmesi muhtaçlığı açıktır.
 
Üst