NASA’dan gök cismi keşfi: ‘Samanyolu galaksisi haricinde keşfedilen birinci gezegen olabilir’

Barcali

Active member
Katılım
14 Şub 2021
Mesajlar
1,145
Puanları
38
NASA’dan gök cismi keşfi: ‘Samanyolu galaksisi haricinde keşfedilen birinci gezegen olabilir’ ESO / L. CALÇADAGalaksi haricinde keşfedilen birinci gezegen olma ihtimali, nötron bir yıldız yahut kara deliğin, onlara eşlik eden yıldızdan gaz çekmesinin X ışını yoluyla gözlenmesine dayanıyor.

Gök bilimciler, Samanyolu galaksisinin haricinde keşfedilen birinci gezegen olma ihtimali taşıyan bir gök cismine rastladı.

Bugüne kadar Güneş Sistemi haricinde 5000’e yakın gezegen bulundu. Lakin bunların tümü Samanyolu galaksisi içerisinde yer alıyor.

Galaksi haricinde keşfedilen ve Satürn gezegeninin boyutlarına yakın olduğu belirtilen muhtemel yeni gezegen, Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’nin (NASA) Chandra X-Ray Teleskobu ile tespit edildi.

Gezegen, Samanyolu galaksisinden 28 milyon ışık yılı uzaklıktaki Messier 51 galaksisinde yer alıyor.

Galaksi dışı yeni gezegen mümkünlüğü, bu gök cisminin kendisine eşlik eden bir yıldız önünden geçerken onun ışığının bir kısmını engellemesi ile oluşan kararmanın teleskoplarla gözlenmesi kararı tespit edildi.

Güneş Sistemi haricinde binlerce gezegenin belirlenmesinde de bu teknik kullanıldı.

Nature Astronomy mecmuasında yayımlanan araştırma, ABD’deki Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi’nden Dr. Rosanne Di Stefano ve grubu tarafınca yürütüldü.

Öteki galaksilerdeki gezegen sistemlerini keşfetmede bu usulün kullanıldığını belirten Stefano, “Bu ikili X ışını, rastgele bir arada ışık bükümünü ölçebileceğimiz yegane prosedür ve gezegen keşfine uygun” sözünü kullandı.

Lakin Stefano, Samanyolu galaksisindeki gezegenleri keşfetmeye uygun olan bu tekniğin, büyük aralıklar kelam konusu olduğu için galaksi dışını gözlemede sorun yaratabileceğini belirtiyor.

Çünkü ara niçiniyle teleskoba ulaşan ışık ölçüsü azaldığı üzere, gözlenen alanda bir epeyce gök cisminin toplanmış biçimde karmaşa oluşturması tek tek yıldızların tespitini zorlaştırıyor.

NASAChandra teleskobu 1999’da kainatın sıcak bölgelerinden yayılan X ışını emisyonunu incelemek üzere uzaya gönderildi.

Daha fazla bilgiye muhtaçlık var

Araştırmacılar, X ışını yoluyla belirlenen cismin galaksi haricinde yeni bir gezegen olarak yorumlanması için daha fazla dataya muhtaçlık olduğunu kabul ediyor.

Fakat bu cismin geniş bir yörüngeye sahip olması, önünden geçerken kararmasına yol açtığı yıldızın etrafından bir daha dolaşıp tıpkı noktaya gelmesinin 70 yıl sürmesi manasına geliyor. Bu ise kısa vadede bir daha müşahede imkanını ortadan kaldırıyor.

Yıldız ışığının kararmasına gaz yahut toz bulutunun yol açma ihtimalinin de göz önünde bulundurulması gerekiyor. Lakin gök bilimciler bilgilerin gaz bulutu ile uyumlu olmadığını belirtiyor.

NASA / ESA / S. BECKWITH / HHTMessier 51 galaksisi, spiral formu niçiniyle Girdap Galaksisi olarak da isimlendiriliyor.

Araştırma sonuçlarını kaleme alanlardan biri olan Princeton Üniversitesi’nden Julia Brendtsson, “Heyecan verici ve önemli bir tezde bulunduğumuzu biliyoruz. Öteki gök bilimcilerin de bu mevzuyu dikkatle incelemesini bekliyoruz” diyor.

Dr. Stefano da, yeni optik ve kızılötesi teleskopların, gök cismi fazlalığının yol açtığı karmaşa ve kararma sıkıntılarını telafi edemeyeceğini, bu yüzden de öteki galaksilerdeki gezegenlerin tespitinde X ışını dalga uzunluklarının ana prosedür olmaya devam edeceğini söylüyor.

Stefano ayrıyeten mikrolens yolunun de galaksi ötesi gezegen keşfine katkıda bulunabileceğini de ekliyor.
 
Üst