- Katılım
- 15 Nis 2021
- Mesajlar
- 2,706
- Puanları
- 0
Paklık Takıntısının Kökeni Geçmiş Travmalara Dayanıyor Saatlerce paklık yapan, ellerini, saçlarını yıkayan, hayatını pak olmak üzerine kuran şahıslar, bu takıntı yüzünden hayli güç bir hayat yaşıyor. Fakat bu takıntıdan kurtulmak sanıldığından daha kolay. Paklık hastalığının tedavisinde birçok kere psikoterapinin kâfi olduğunu söyleyen DoktorTakvimi uzmanlarından Psk. Didem Çengel paklık takıntısına ait merak edilenleri anlatıyor.
Sil, süpür, toparla hopp olmadı elleri tekrar yıka, kapının haricinde soyun ve koşa koşa banyoya git, tekrar sil, süpür silkele, toparla… Kirlenmiş midir rastgele bir yer? Mutfak da temizlensin tamam! Artık bir daha, bir, iki, üç, dört ve beş! Evet, beş sefer yıkadık elleri… Üç kez şampuan yapmazsam kesin makûs bir şey olacak… Saatler süren, bir türlü bitmek bilmeyen, asla kâfi olduğuna inanılmayan paklık rutinleri… Pekala, pak olmak niye insanın ömrünü zorlaştırır? Bu sorunun karşılığını DoktorTakvimi uzmanlarından Psk. Didem Çengel veriyor.
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), kişinin günlük ömür aktivitelerini bozacak biçimde yinelayan fikir ve davranış örüntüsüne girmesi olarak tanımlanıyor. Psk. Çengel, zihinde istemsiz bir biçimde beliren ve şahısta huzursuzluk yaratan niyetlere obsesyon (takıntı), bu obsesyonların yarattığı huzursuzluğa karşı kişinin rahatlamak için yaptığı davranışlara kompulsiyon yahut ritüel dendiğini anlatıyor. Paklık takıntısının bir obsesif kompulsif bozukluk olduğunu söyleyen Psk. Çengel, farklı niçinlerle ortaya çıkabilen hijyen takıntısının kökeninin çoklukla geçmiş hayat travmalarına dayandığına dikkat çekiyor. Çengel, şu biçimde devam ediyor: “Aile içerisinde kurulan bağın niteliği, ebeveynlerin bir fazlaca davranışı, pis, kirli ya da makûs olarak değerlendirmesi, aile üyelerinin paklık hastalığı, cinselliğin günah, ayıp ve pis olarak kıymetlendirilmesi ve bastırılması, şiddete maruz kalmak, ilgi ve gereksinimlerinin karşılanamadığı bir ortamda yetişmek bu takıntıya niye olabiliyor. Ayrıyeten çevresel ve genetik faktörlerin tesirini de göz gerisi etmemek gerekiyor.”
Paklık hastalığının belirtileri nelerdir?
“Bir kişinin günlük ömrünün akışını bozan, fonksiyonelliğine pürüz olduğunda, hayatın olağan akışı içerisinde devam etmekte zorlanmalar başladığında ya da etrafla ilgiler etkilendiğinde paklık hastalığından kelam edilebilir” diyen Psk. Çengel, tüm bunların haricinde kişinin besbelli bir kirlilik ya da dağınıklık olmasa bile ağır bir paklık yapma isteği duymaya ve saatlerce bitmek bilmeyen biçimde paklık yapmaya başladığında bunun bir sorun haline dönüştüğünün altını çiziyor. Paklık hastaları için şahsi paklığın epey kıymetli olduğunu söyleyen Psk. Çengel, bu bireylerin duş alma müddetlerinin başkalarına bakılırsa daha uzun olduğunu ve ne kadar yıkansalar bile akıllarının bir köşesinde hala tam manasıyla temizlenmediğine dair soru işaretleri bulunduğunu tabir ediyor.
Daima kirlenme endişesiyle karşı karşıya kalan paklık hastalarının yenidenlayan bir biçimde el yıkama takıntısına sahip olduğunu hatırlatan Psk. Çengel, kelamlarını şu biçimde sürdürüyor: “Bazı ileri olaylarda elleri sık sık ve kimi hijyen unsurlarıyla yıkamak kaynaklı yaralar ya da çatlaklar oluşabilir. Paklık yaparken 3, 5, 7 üzere yenidenlara gereksinim duyması da diğer bir davranış örüntüsüdür. Paklık hastaları bilhassa yaşadığı alana dışarıdan gelen her şeyi pis bulduğu için tekraren kez yıkama ihtiyacı hissedebilir. Ne kadar paklık yapılırsa yapılsın kâfi gelmez, pis olduğu niyeti devam eder, pislikten arınmadığını düşünür. Paklık hastalığı yaşayanlarda da birtakım durumlara karşı takıntılı davranışlar görülebilir. Kimi hastalarda daima olarak kirli olma niyeti kendini gösterirken, kimi paklık hastaları karşılaşılabilecek olumsuz durumlar ile yenidenlayan kanılara sahip olduğu davranışlarını kaçınmak emelli bir dahaleyebilir. Örneğin; ellerimi üç defa yıkamazsam, anneme bir şey olabilir.”
Psikoterapiyle tedavi mümkün
DoktorTakvimi uzmanlarından Psk. Çengel, paklık hastalığının tedavisinde kimi olaylarda ilaç tedavisi ve psikoterapi önerilirken, birden fazla kere psikoterapinin kâfi olduğunu söylüyor. OKB ve takıntıların tedavisinde kullanılan en faal yolun bilişsel davranışçı terapi prosedürü olduğunu anlatan Psk. Çengel, “Aslında paklık hastalarıyla tedavi sürecinde en değerli kademe bilişsel bir daha yapılandırma yapabilmektir. Zihnimiz aksiye odaklanma eğilimindedir. Takıntı ise zihnin olumsuz filtresine daima odaklanıp, tuzağa düşüren ve sizi daima esir üzere hayata yerden bakmanıza niye olan, yenidenlara sahiptir. Bilişsel terapiyle yapılan bir daha çerçeveleme, kişinin çarpıtılmış kanılarıyla çalışır. Bunu bir örnekle açıklamak gerekirse; epey ağır paklık takıntısı yaşıyorsanız hakikaten neyi temizlemeye çalıştığınıza bakın, elleriniz ya da meskeniniz değil temizlemeye çalıştığınız aslında niyetleriniz. 50 sefer yıkadığınız şey, fikirler ve kaygınız…”
Tüm yenidenlayan davranışların kanılar ve onun yarattığı korkuyu giderebilmek için gerçekleştiğini belirten Psk. Çengel, dünyaya fikirlerle bakarsak dertlerin peşimizi bırakmayacağını söylüyor. Fikirler algısal olduğunu, algıların ise kimi vakit kişiyi yanıltabileceğini hatırlatan Psk. Çengel, zihnin olumsuz öykülere odaklanma eğiliminde olduğunu anlatıyor. Çengel, şu biçimde devam ediyor: “Eğer bu olumsuz öykülerde kaybolursanız elinizi de konutunuzu de temizler durursunuz. Bunun için her niyetin akış halinde olduğunu ve konuk olduğunu kabul etmek gerekiyor. Aile ve etraf dayanağı unutulmadan bir uzman eşliğinde bu kanıları keşfedebilirsiniz. Kirlenmekten kaçmak için temizlemek yerine kirlenebilme ihtimalini kabul edebilir, yinelayan fikirleri rahatlatmak için yapılan döngüsel davranışları gorebilirsiniz.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
Sil, süpür, toparla hopp olmadı elleri tekrar yıka, kapının haricinde soyun ve koşa koşa banyoya git, tekrar sil, süpür silkele, toparla… Kirlenmiş midir rastgele bir yer? Mutfak da temizlensin tamam! Artık bir daha, bir, iki, üç, dört ve beş! Evet, beş sefer yıkadık elleri… Üç kez şampuan yapmazsam kesin makûs bir şey olacak… Saatler süren, bir türlü bitmek bilmeyen, asla kâfi olduğuna inanılmayan paklık rutinleri… Pekala, pak olmak niye insanın ömrünü zorlaştırır? Bu sorunun karşılığını DoktorTakvimi uzmanlarından Psk. Didem Çengel veriyor.
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), kişinin günlük ömür aktivitelerini bozacak biçimde yinelayan fikir ve davranış örüntüsüne girmesi olarak tanımlanıyor. Psk. Çengel, zihinde istemsiz bir biçimde beliren ve şahısta huzursuzluk yaratan niyetlere obsesyon (takıntı), bu obsesyonların yarattığı huzursuzluğa karşı kişinin rahatlamak için yaptığı davranışlara kompulsiyon yahut ritüel dendiğini anlatıyor. Paklık takıntısının bir obsesif kompulsif bozukluk olduğunu söyleyen Psk. Çengel, farklı niçinlerle ortaya çıkabilen hijyen takıntısının kökeninin çoklukla geçmiş hayat travmalarına dayandığına dikkat çekiyor. Çengel, şu biçimde devam ediyor: “Aile içerisinde kurulan bağın niteliği, ebeveynlerin bir fazlaca davranışı, pis, kirli ya da makûs olarak değerlendirmesi, aile üyelerinin paklık hastalığı, cinselliğin günah, ayıp ve pis olarak kıymetlendirilmesi ve bastırılması, şiddete maruz kalmak, ilgi ve gereksinimlerinin karşılanamadığı bir ortamda yetişmek bu takıntıya niye olabiliyor. Ayrıyeten çevresel ve genetik faktörlerin tesirini de göz gerisi etmemek gerekiyor.”
Paklık hastalığının belirtileri nelerdir?
“Bir kişinin günlük ömrünün akışını bozan, fonksiyonelliğine pürüz olduğunda, hayatın olağan akışı içerisinde devam etmekte zorlanmalar başladığında ya da etrafla ilgiler etkilendiğinde paklık hastalığından kelam edilebilir” diyen Psk. Çengel, tüm bunların haricinde kişinin besbelli bir kirlilik ya da dağınıklık olmasa bile ağır bir paklık yapma isteği duymaya ve saatlerce bitmek bilmeyen biçimde paklık yapmaya başladığında bunun bir sorun haline dönüştüğünün altını çiziyor. Paklık hastaları için şahsi paklığın epey kıymetli olduğunu söyleyen Psk. Çengel, bu bireylerin duş alma müddetlerinin başkalarına bakılırsa daha uzun olduğunu ve ne kadar yıkansalar bile akıllarının bir köşesinde hala tam manasıyla temizlenmediğine dair soru işaretleri bulunduğunu tabir ediyor.
Daima kirlenme endişesiyle karşı karşıya kalan paklık hastalarının yenidenlayan bir biçimde el yıkama takıntısına sahip olduğunu hatırlatan Psk. Çengel, kelamlarını şu biçimde sürdürüyor: “Bazı ileri olaylarda elleri sık sık ve kimi hijyen unsurlarıyla yıkamak kaynaklı yaralar ya da çatlaklar oluşabilir. Paklık yaparken 3, 5, 7 üzere yenidenlara gereksinim duyması da diğer bir davranış örüntüsüdür. Paklık hastaları bilhassa yaşadığı alana dışarıdan gelen her şeyi pis bulduğu için tekraren kez yıkama ihtiyacı hissedebilir. Ne kadar paklık yapılırsa yapılsın kâfi gelmez, pis olduğu niyeti devam eder, pislikten arınmadığını düşünür. Paklık hastalığı yaşayanlarda da birtakım durumlara karşı takıntılı davranışlar görülebilir. Kimi hastalarda daima olarak kirli olma niyeti kendini gösterirken, kimi paklık hastaları karşılaşılabilecek olumsuz durumlar ile yenidenlayan kanılara sahip olduğu davranışlarını kaçınmak emelli bir dahaleyebilir. Örneğin; ellerimi üç defa yıkamazsam, anneme bir şey olabilir.”
Psikoterapiyle tedavi mümkün
DoktorTakvimi uzmanlarından Psk. Çengel, paklık hastalığının tedavisinde kimi olaylarda ilaç tedavisi ve psikoterapi önerilirken, birden fazla kere psikoterapinin kâfi olduğunu söylüyor. OKB ve takıntıların tedavisinde kullanılan en faal yolun bilişsel davranışçı terapi prosedürü olduğunu anlatan Psk. Çengel, “Aslında paklık hastalarıyla tedavi sürecinde en değerli kademe bilişsel bir daha yapılandırma yapabilmektir. Zihnimiz aksiye odaklanma eğilimindedir. Takıntı ise zihnin olumsuz filtresine daima odaklanıp, tuzağa düşüren ve sizi daima esir üzere hayata yerden bakmanıza niye olan, yenidenlara sahiptir. Bilişsel terapiyle yapılan bir daha çerçeveleme, kişinin çarpıtılmış kanılarıyla çalışır. Bunu bir örnekle açıklamak gerekirse; epey ağır paklık takıntısı yaşıyorsanız hakikaten neyi temizlemeye çalıştığınıza bakın, elleriniz ya da meskeniniz değil temizlemeye çalıştığınız aslında niyetleriniz. 50 sefer yıkadığınız şey, fikirler ve kaygınız…”
Tüm yenidenlayan davranışların kanılar ve onun yarattığı korkuyu giderebilmek için gerçekleştiğini belirten Psk. Çengel, dünyaya fikirlerle bakarsak dertlerin peşimizi bırakmayacağını söylüyor. Fikirler algısal olduğunu, algıların ise kimi vakit kişiyi yanıltabileceğini hatırlatan Psk. Çengel, zihnin olumsuz öykülere odaklanma eğiliminde olduğunu anlatıyor. Çengel, şu biçimde devam ediyor: “Eğer bu olumsuz öykülerde kaybolursanız elinizi de konutunuzu de temizler durursunuz. Bunun için her niyetin akış halinde olduğunu ve konuk olduğunu kabul etmek gerekiyor. Aile ve etraf dayanağı unutulmadan bir uzman eşliğinde bu kanıları keşfedebilirsiniz. Kirlenmekten kaçmak için temizlemek yerine kirlenebilme ihtimalini kabul edebilir, yinelayan fikirleri rahatlatmak için yapılan döngüsel davranışları gorebilirsiniz.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı